(Bài viết được đăng trên web của tạp chí Koreana tiếng Việt 7/2024)

https://www.koreana.or.kr/koreana/na/ntt/selectNttInfo.do?nttSn=124965&bbsId=1590

Những ngày cảm thấy mệt mỏi mà không biết tâm sự cùng ai, tôi thường sẽ đi chuyến tàu điện ngầm số 2 vòng quanh Seoul và bước xuống ở một ga nào đó không định trước. Cũng giống như nhân vật Baek Huyn-woo trong phim “Nữ hoàng nước mắt” (Queen of Tears), tôi cũng đi chuyến số 2 nhưng không phải để ngắm hoàng hôn đẹp nhất trên sông Hán mà là đếm thời gian trôi trong vô định, nhìn người qua kẻ lại vô thức mơ hồ và chông chênh rồi dừng lại ở một nơi xa lạ nào đó. Trong những lần quanh quẩn với nhiều nỗi buồn ấy, tôi đã vô số lần xuống tàu ở Euljiro.

Đối với người nước ngoài, Euljiro có thể là một cái tên xa lạ so với Insadong, Kuyeongju hay Panmunjeom (Bàn Môn Điếm)… nhưng đối với với người Seoul, Euljiro là nơi lưu giữ kí ức phủ bụi thời gian, là nơi chứa đựng cả không gian lịch sử và là nơi…chất chứa nhiều hoài niệm, luyến tiếc về thời xưa cũ và là nơi…lưu dấu những thăng trầm qua các giai đoạn phát triển của nền kinh tế Hàn Quốc.

Euljiro của quá khứ

Euljiro là con phố trải dài từ tòa thị chính Seoul đến công viên văn hóa lịch sử Dongdaemun. Nếu đi trên chuyến tàu điện ngầm của tuyến số 2 vòng quanh Seoul, bạn sẽ dừng ở ga Tòa thị chính, đến Euljiro 1-ga qua Euljiro 3-ga, Euljiro 4-ga và cuối cùng là Dongdaemun.

Euljiro từng là trung tâm hành chính của triều đại Joseon (1392-1910) – vương quốc cuối cùng của Hàn Quốc, và nổi tiếng với nhiều cửa hàng thuốc đông y, dược liệu thời đó. Cái tên Euljiro ra đời vào năm 1946, được đặt theo tên của vị tướng đã có công lớn trong việc đánh bại nhà Tùy (Trung Quốc) là Eulji Mundeok (Ất Chi Văn Đức) dưới thời Goguryeo.

Trải qua quá trình thăng trầm thịnh suy từ thời Joseon, đến thời kỳ Nhật đô hộ rồi chiến tranh Triều Tiên, dù bị tàn phá nặng nề nhưng bằng một cách thần kỳ, Euljiro đã vực dậy phát triển mạnh mẽ cùng với sự phát triển của thủ đô Seoul.

Euljiro và những con phố “đặc biệt”

Cũng giống như ở Việt Nam có những con phố làng nghề chuyên sản xuất, tập trung một mảng kinh doanh duy nhất thì ở Euljiro cũng vậy. Nếu Hà Nội có gần chục phố phường – nơi lưu giữ dấu xưa nghề cũ như Hàng Bạc, Hàng Hòm, Hàng Thiếc, Hàng Mã… hay muốn mua máy tính phải ra phố Lý Nam Đế, muốn mua hàng điện tử phải ghé Hai Bà Trưng… thì Euljiro có những con phố, đoạn đường chỉ vài trăm mét hoặc hơn một cây số tập trung các cửa hàng bán chuyên biệt một ngành hàng duy nhất.

Thật không khó để tìm thấy nguyên dọc một con phố ở gần ga Euljiro 3-ga chuyên bán các thiết bị chiếu sáng, đèn đa chủng loại mẫu mã và giá thành hợp lý. Chỉ một con phố chưa đầy 300m mà có hơn 100 cửa hàng. Theo như nhiều người kể lại, có những cửa hàng hơn 30 năm truyền từ đời này sang đời khác, và cũng có những cửa hàng mới mở sau này. Dường như ở Euljiro có tất cả những thứ bạn cần về thiết bị ánh sáng.

Ngoài ra, còn có một đoạn đường gần Euljiro 4-ga chuyên bán rất nhiều máy may, có những dòng máy đời cũ cho đến các loại máy may hiện đại, đa dạng về chủng loại. Nếu có dịp đến đây, bạn sẽ được nghe rất nhiều câu chuyện hay về quá khứ của ngành dệt may Hàn Quốc, về việc họ đã duy trì cửa hàng qua nhiều thế hệ, tiếp nối giữ gìn truyền thống của gia đình. Nơi đây từng được xem là nơi khởi nguồn của ngành dệt may Hàn Quốc.

Một con phố đặc biệt khác ở gần ga Euljiro 3-ga từ lối ra số 1, chuyên bán các sản phẩm về gốm sứ, ngói, gạch. Nếu những người giàu có thường tìm đến Gangnam hay Nohyun-dong để mua vật liệu thì Euljiro lại dành cho giới bình dân. Ở Euljiro, bạn sẽ tìm được những mẫu gạch ngói với chất liệu, hoa văn đặc biệt tinh xảo, lạ mắt hoặc những họa tiết cổ xưa ghi dấu ấn thời gian qua năm tháng. Có vài cửa hàng nhỏ nhỏ, nhìn đơn sơ, cũ kĩ và người bán thường là một ông chú lớn tuổi. Nếu là một hôm ít khách, bạn sẽ dễ dàng bắt chuyện với họ và nghe những câu chuyện về Seoul rất hay.

Sắt, kim loại, điêu khắc, dụng cụ, da giày cũng được bán rất nhiều ở đây… Chỉ là những con phố nhỏ nhỏ, dài 200-300m nhưng dễ dàng tìm thấy sự đồng nhất trong kinh doanh. Hầu như những ngành công nghiệp quan trọng đều bắt nguồn từ Euljiro. Nói như lời của một bác lớn tuổi mà tôi có dịp nghe trong những lần quẩn quanh Euljiro, lên xuống từ chuyến tàu tuyến số 2 thì Euljiro trong thời chiến tranh Triều Tiên là nơi sản xuất, hậu cần, phân phối và là nơi tập trung bán buôn, bán lẻ đa chủng loại các mặt hàng. Sẽ là không quá lắm khi nói Euljiro dành cho mọi lứa tuổi và dễ dàng tìm thấy bất cứ hàng hóa nào mà mình muốn.

Có thể ngày nay, theo dòng chảy của thời gian và sự thay đổi trong cách sống của nhiều thế hệ mà một số ngành nghề hoặc các cửa hàng buôn bán đã không còn như ngày xưa. Mặc dù vậy, Euljiro vẫn là nơi dễ dàng tìm và mua được một thứ gì đó dù lúc đầu bạn không biết mình sẽ mua gì.

Euljiro của ngày nay

Nếu có một lần đến Euljiro, bạn sẽ thấy bên kia con phố là các tòa nhà cao tầng, khách sạn, ngân hàng, cục thuế, các cơ quan hành chính nhìn hiện đại khang trang, các trung tâm thương mại mua sắm đông nghẹt khách thì ở bên đây, lẩn khuất trong những con phố nhỏ, hẻm nhỏ đan xen vào nhau như mắc xích là các ngôi nhà xưa cũ, vết tường loang chi chít sơn, các cửa hàng bán đồ xưa xưa, các nhà hàng, quán cafe nhỏ xinh mà bạn phải nhìn rất kỹ mới tìm ra bản hiệu và lối vào.

Euljiro vẫn là Euljiro nếu như không phải gần đây con người bắt đầu tìm về những thứ hoài cổ, hoài niệm về quá khứ, đi tìm những thứ thuộc về văn hóa xưa cũ khi phong trào retro (hoài cổ) trở thành xu hướng trong giới trẻ. Và từ đó Euljiro được nhiều người tìm đến tham quan mua sắm, chụp hình và bao gồm cả người nước ngoài.

Người ta tìm gì ở Euljiro?

Đó là những con phố nhỏ đan xen ngang dọc nhuốm bụi thời gian và chỉ cần giơ máy ảnh lên là sẽ có những bức hình “phong cách, cá tính, sành điệu” lẩn trong màu sắc rất “vintage” (cổ điển) dịu dàng, ngọt ngào của bối cảnh. Và mỗi góc phố đi qua, mỗi chiếc ghế cũ bên vệ đường, một mảng tường loang lổ, những con hẻm nhỏ gập ghềnh bước cao bước thấp, một chút mùi của gió của đất hất lên sau cơn mưa ngang qua có thể làm bẩn đôi giày của bạn hay một cửa hàng bán đồ cũ… tất cả đều là dấu vết của quá khứ, nơi thời gian dường như dừng lại ở khoảnh khắc này mãi mãi.

Đó là những nhà hàng, quán cà phê nhỏ xinh có tuổi đời gấp đôi khi hai ba lần số tuổi của bạn cộng lại được thiết kế theo phong cách vừa cổ điển vừa hiện đại, ẩn mình trong những con phố nhỏ chật hẹp, trên những căn nhà 2-3 tầng cũ với những món ăn đặc trưng, không cầu kì nhưng lại rất ngon theo cái cách mà bạn phải rưng rưng nước mắt khi hồi tưởng lại “Ngày xưa… mình đã từng ăn món này”. Và có khi bạn cũng sẽ mất nhiều thời gian để tìm ra vị trí của nhà hàng hay quán cà phê ẩn đâu đó trong những ngôi nhà xưa cũ.

Đó có thể là những trung tâm thương mại khang trang được tô màu sắc mới như Daelim, thay đổi mang hơi hướng của thời đại xen lẫn giữa những khu chợ truyền thống như Bangsan mà bạn có thể tìm thấy cho mình những món quà nhỏ xinh hay thưởng thức những món ăn vặt đặc trưng của Hàn Quốc.

Và có khi bạn không cần tìm bất cứ thứ gì ở Euljiro… Chỉ là đến, đi quẩn quanh lang thang qua những con phố nhỏ để cảm nhận sự lắng đọng của thời gian, dòng chảy của cảm xúc trong một chiều hanh hao gió rồi dừng lại ở một quán cà phê nhỏ xinh bên đường đủ để có thể cảm nhận được hết những rung động, bồi hồi.

Euljiro với làn sóng phim Hàn

Khi bộ phim “Vincenzo” với sự góp mặt của tài tử Song Joong-ki nổi tiếng khắp châu Á vào năm 2021 thì không khó để nhận ra bối cảnh chính của phim – Geumga Plaza chính là trung tâm mua sắm Sewoon Cheonggye ở Euljiro. Nhờ hiệu ứng phim mà sau đó có rất nhiều người nước ngoài tìm đến Sewoon Cheonggye chỉ để chụp những bức hình theo các phân cảnh của bộ phim. Và cũng nhờ đó Euljiro dần được biết đến nhiều hơn trong mắt người nước ngoài.

Một bộ phim khác gắn liền với nam diễn viên Cha Eun-woo – “Vẻ đẹp đích thực” (True Beauty) cũng có nhiều cảnh được quay ở Euljiro. Đó là quán cà phê Hanyakbang nằm ở gần ga Euljiro 3-ga rất dễ thương được sử dụng làm cảnh quay của cặp đôi chính. Nhờ hiệu ứng của cảnh phim nên thơ, lãng mạn khi lên sóng, nhiều bạn trẻ Hàn Quốc và người nước ngoài tìm đến Euljiro để thưởng thức cà phê và để được “check-in”.

Nhưng nếu bạn là fan của phim “Nữ hoàng nước mắt” (Queen of Tears) đang làm mưa làm gió những ngày gần đây với sự góp mặt của Kim Soo-hyun và Kim Ji-won thì chắc sẽ không quên được khoảnh khắc hai người đi trên chuyến tàu điện ngầm tuyến số 2 từ ga Dangsan qua Hapcheong để có thể ngắm hoàng hôn trên sông Hán. Vậy thì sau khi ngắm hoàng hôn, bạn chỉ cần đi thêm vài ga tàu điện ngầm là có thể dừng chân ở Euljiro, xem phố xá lên đèn nhộn nhịp và thưởng thức cuộc sống về đêm, ghé vào các khu chợ sầm uất tấp nập buôn bán hay có thể dừng chân ở một nhà hàng gần đấy, thưởng thức món mì lạnh nổi tiếng kiểu xưa.

Thay lời kết

Khi Euljiro trở thành “Hipjiro”, theo giải nghĩa là “quận sành điệu” những năm gần đây thì nhiều người trẻ và người nước ngoài tìm đến Euljiro và Euljiro được biết đến nhiều hơn. Nhưng dù Euljiro có thay đổi kiểu nào đi nữa thì đâu đấy mỗi con đường, mỗi góc phố, mỗi quán cà phê nhỏ, mỗi con hẻm chật hẹp, một góc chợ đêm… đều ghi dấu ấn thời gian và đôi khi lẩn khuất đâu đấy là những nỗi niềm hoài niệm về quá khứ, là nỗi đau của ngày xưa mà thời gian vô tình đã che lấp.

Nếu có dịp ghé qua Seoul, hãy một lần lang thang Euljiro để cùng cảm nhận một Seoul rất khác… rất khác so với những gì bạn đã biết.