Không đâu như ở Myanmar- đất nước phât giáo huyền bí-  mang đặc trưng đa sắc văn hóa tùy theo từng vùng miền đẹp lạ lùng đến vậy.Nếu như Yangon tấp nập người xe và những ngôi chùa dát vàng nổi tiếng thì cố đô Bagan lại yên bình, phủ màu rêu phong những đền đài cổ kính, bỏ hoang trong tiếng vó ngựa như bước ra từ bức tranh thơ “ lối xưa xe ngựa hồn thu thảo”.Nếu như Mandalay nức nở với ánh hoàng hôn buông trên cây cầu gỗ Ubein nổi tiếng thì Inle lại tươi mát, trong trẻo hồn quê với ruộng nương bạt ngàn hay núi đồi mây trắng xóa…Myanmar-đất nước của những bình yên như cổ tích- tôi vẫn thích tên gọi Burma hơn vì nghe nó thuộc về một miền xưa rất cũ như kiểu vẫn thích Saigon vậy. Tôi sẽ viết một hành trình ngược từ điểm kết thúc lên điểm bắt đầu.

INLE CÓ GÌ VUI KHÔNG?

Bắt chuyến xe buýt đêm từ cố đô Bagan lúc 7 giờ tối, tôi đến Inle (Inlay) thuộc bang Shan- miền trung Myanmar- hơn 3 giờ sáng khi trời vẫn còn ngủ vùi trong đêm tĩnh mịch. Chài ơi, từ Bagan đến Inlay không có xe buýt VIP nên đi được cái xe ( cũng tạm gọi là VIP) không mền không nước, lạnh muốn teo luôn. Vì xe không có nhiều người nước ngoài mà chỉ toàn dân địa phương nên khác hẳn với cảm giác ‘high-class” của JJ từ Yangon xuống Bagan: đã cảm nhận được mùi địa phương đặc trưng. Xe đi như xe đò mình á, dừng đón khách liên tục giữa đường; máy lạnh thì lúc mở lạnh muốn teo, xong rồi tắt đi nóng như điên muốn ngạt thở. Sau cả chục lần lạnh-nóng-lạnh-nóng gật lên gật xuống cả đêm không ngủ, đường xá như đi xe ngựa thế rồi cũng đến Inle.Khác hẳn với cái nóng hừng hực như mùa hè đổ lửa ở Bagan, khí hậu ở Inle thật mát mẻ và se se lạnh mà tôi nghe rõ cả sương đêm rơi trên mái hiên lúc vừa đến thị trấn Nyaungshwe. Inlay nổi tiếng vì có Inle Lake ( hồ Inle) nằm ở phía bắc thị trấn Nyangshwe. Đây là hồ nước ngọt lớn thứ hai ở Myanmar.Nói là hồ nước ngọt vậy thôi chứ nó rộng mênh mang và thênh thang như một cái vịnh cỡ hơn 200 cây số vuông và sóng rất êm do hồ được bao quanh bởi núi non trùng trùng điệp điệp, nhìn xa xa mới thấy rõ đường chân trời.

Ngày đến Inle, chúng tôi thuê ngay một chiếc thuyền máy xuôi hồ Inle để chiêm ngưỡng vẻ đẹp như tranh của hồ, ngắm cuộc sống của người dân, đến thăm các làng nghề truyền thống và đuổi bắt hoàng hôn lẩn khuất phía xa khơi. Phải mất ít nhất một ngày không biết có thăm hết được các làng nghề truyền thống không vì rất là nhiều: làng gỗ đóng thuyền, làng làm bạc trang sức, làng dệt vải, làng thủ công mỹ nghệ, làng làm xì gà… Điều đặc biệt ở làng nghề là người dân rất thân thiện và nhiệt tình, họ luôn nở nụ cười trên môi và giới thiệu một cách tỉ mỉ từng công đoạn của quá trình làm ra một sản phẩm. Có nhiều điều khiến tôi vô cùng ngạc nhiên như là những chiếc khăn được dệt bằng sợi tơ sen rất độc đáo, hay những chiếc thuyền gỗ nhỏ mô phỏng cách đánh bắt cá một chân rất đặc trung của vùng Inle. Dọc hai bên hồ có rất nhiều resort sang trọng với những cánh cổng nằm chơi vơi trên mặt hồ-khung cảnh giống như được bước ra từ một bộ phim nào đó- nên thơ và lãng mạn trong ánh chiều buông. Nếu thong dong một ngày quá đói có thể ghé vào những nhà hàng nổi trên hồ để thưởng thức các món ăn rất đặc trưng của vùng Shan mà trong đó nổi tiếng là cà chua. Rất nhiều món ăn được chế biến từ những quả cà chua tươi được hái trên lòng hồ. Nếu mệt nhoài với việc di chuyển, bạn có thể yêu cầu người lái thuyền tắt máy và để mặc thuyền trôi vô định giữa mênh mông trùng nước, nghe gió thổi miên man và ngắm hoàng hôn chếnh choáng buông lơi màu vàng đầy kiêu hãnh, ngắm chim trời hối hả bay từng đàn tìm nơi trú ngụ khi bóng tối vừa đến phủ màu đen bạc sóng sánh trên mặt hồ lộng gió. Đó là buổi chiều yên bình đẹp và nên thơ ở Inle.

Ngoài hồ nước ngọt Inle, đến nơi đây bạn sẽ còn được trở về miền quê thanh bình với những đồng lúa chín, ruộng ngô bạt ngàn và con kênh đào Mong Li chạy dọc con đường rợp bóng cây xanh dẫn ra ngoại ô hay có con đường hun hút xanh dẫn ra sân bay Heho; có mùi thơm của lúa; có khói chiều nghi ngút tỏa ra từ ngôi nhà lá phía xa xa; có em hồn nhiên tắm sông;có cả niềm vui hớn hở vì bắt được cá đồng bên bờ ruộng; có em tan trường về giữa con mưa bất chợt và vội vã í ới gọi nhau: chờ nhau nhé…Đến Inle và đừng làm gì cả, cứ thuê một chiếc xe đạp và thong dong qua những con đường như thế, hái hoa lục bình tím biếc trôi trên sông hay ngồi đón gió chiều trên những chiếc cầu gỗ và nghe hồn quê trở về từ những kí ức xa xưa để thấy rằng mình cũng cần lắm những lúc bình yên như thế rồi ghé vào quán đối diện ven đường uống ly trà sữa ( trà sữa của Myanamar tuy không bằng Bhutan nhưng cũng thơm và ngon hết biết). Con đường dọc kênh đào Mong Li dẫn lối đến cái tu viện cổ xưa Shwe Yaunghwe Kyaung. Trong hình, tu viện đẹp một cách mê hoặc với màu thời gian phủ kín, khung cửa hình oval với khuôn mặt lấp ló của các vị sư nhưng đến nơi thì không phải vậy. Tu viện giờ đã cũ kĩ phủ màu rêu phong, kế bên còn đang xây dựng ngổn ngang, bóng áo nâu đỏ cũng hiếm khi nhìn thấy, chỉ có những gương mặt khắc khoải trở về vì mọi thứ không như mình đã nghĩ: thời gian, thời điểm, khung cảnh, khoảnh khắc, không gian và giác quan…mọi thứ phải phù hợp cùng lúc. Có lẽ vậy!

Không có gì đẹp và trầm mặc nỗi buồn bằng việc đếm đều vòng quay chậm thật chậm, trong buổi chiều tà, gió hiu hiu, người cũng liêu xiêu… và nghĩ nhiều về nỗi buồn của Nguyễn Nhật Ánh:

“ Tôi con đường nhỏ chạy lang thang

Kéo nỗi buồn không dạo khắp làng…”

Đến Inle là phải một lần dạo chợ Mingalar. Ngôi chợ nhỏ nhắn xinh xinh này bày bán đủ các loại hoa, trái cây, đồ dùng, nhu yếu phẩm, thực phẩm tươi sống, đồ lưu niệm, đồ ăn và cả những món đồ quê rất tươi ngon được người dân hái đem ra chợ bán. Đó có thể chỉ là một nhúm ớt nhỏ hay một ít rau vừa cắt sau vườn còn thơm mùi dân dã. Ghé vài quầy hàng lưu niệm, chúng tui mua một ít túi vải; ghé qua cô bán trà mua thêm ít trà và nghệ xay ( sau khi đã xác minh được từ khách sạn là nghệ made in myanmar).Trà Myanmar thơm rất là thơm mà tiếc là mua ít quá; ghé vào chỗ bán hoa mua cho một bó hoa hồng thật tươi ( để làm nền chụp ảnh) rồi đem về tặng lại em gái tiếp tân; dạo lên dạo xuống lượn qua lượn lại mấy lượt hết buồi chiều mua thêm được 2 trái thơm ngọt ơi là ngọt mang theo ăn trên đường. Ở Inle có 3 ngày mà đi chợ hết 2 ngày rồi, nhưng vẫn không mua được cái đồ khui rượu vang trả lại cho khách sạn ( chả là hôm trước sau khi đã uống chán chê no nê ở Red Mountain Vineyards and Winery, cả bọn mua thêm 1 chai vang đem về khách sạn.Khổ nỗi không hiểu khui thế nào mà nút chai không mở còn đồ khui thì gãy luôn cuối cùng vẫn phải cầu viện khách sạn lúc nửa đêm). Định mua thêm ít xì gà mà sợ hẻm mang về được.

Ở Inle cái gì cũng dễ thương hết. Con người thì thân thiện và nhiệt tình quá đến nỗi phải ngại. Giống như là đang đi thì xe đạp xẹp lốp: có chị làm ở quầy du lịch đem cái ống bơm ra hì hụt hơm cho mình. Bơm xong bánh sau nó xẹp bánh trước, chị lại tiếp tục cắm cúi mồ hôi nhễ nhại. Hỏi chị bao nhiêu tiền thì chị không lấy mà còn cười rất tươi. Chài ơi, dễ thương hết sức! Xong quay lại hỏi chị đường đi đồi rượu vang Red Mountain, chị chỉ rất nhiệt tình và cặn kẽ. Buồn cười một cái là chị dặn: từ chợ Mingalar quẹo trái đèn xanh đỏ, đi thẳng đến khi gặp highway rẽ phải và theo bản chỉ dẫn mà đi. Mình cứ hỏi đi hỏi lại “ chị ơi, highway mà người ta cho phép đi xe đạp hả, xe đạp đi được không???” vì khi nghe highway thì mặc nhiên sẽ nghĩ là đường lớn mấy làn xe chạy nên cũng hơi lo. Đến khi đã đến được highway rồi thì mới té ngữa, ôm bụng cười ngặt ngẽo không diễn tả thành lời. Highway theo nghĩa của chị ấy là con đường ngoại ô nhỏ xíu, thỉnh thoảng mới thấy một chiếc xe hơi chạy qua. Đó là con đường dẫn ra khỏi thị trấn và tất cả những con đường bao quanh thị trấn nhỏ bé dẫn đến một vùng khác xem là highway. Highway mà xanh mướt cỏ và đẹp miên man. Highway mà không tiếng còi xe, khói bụi. Hay như là có cái anh kia kia đang chạy trên đường thấy bọn mình chúi vào cái bản đồ không biết rẽ trái rẽ phải thì anh đánh vòng xe lại, chạy đến chỗ bọn mình và chỉ đường. ( tự nguyện đó, không cần hỏi luôn, thấy họ nhiệt tình và dễ thương hông?). Hay như là có cặp vợ chồng kia, đang bon bon chạy xe máy trên đường, bọn mình vẫy tay ra hiệu nhờ giúp đỡ khi đi tìm tu viện Shwe Yaunghwe Kyaung. Họ dừng xe lại, chỉ dẫn tận tình mặc dù tụi mình với họ tiếng anh không được thông cho lắm.

Đến Inle chắc không dễ dàng bị lạc đâu vì những con đường nho nhỏ trong thị trấn cứ đan xen nối tiếp vào nhau và hình như tất cả đều dẫn đến lối ra chứ chưa bao giờ là ngõ cụt. Thế mà bọn mình lạc nhau. Lạc nhau ở chỗ quen thế mới lạ. Và vì lạc nhau nên mới biết cuối cùng, các ngõ nhỏ, hẻm nhỏ, các con đường trái phải, các lối đi bạn biết hay chưa cũng đều dẫn bạn đến điểm cuối cùng: tìm thấy nhau. Cuộc sống có thế này không nhỉ! Thế phải chi đường đời cũng như những con đường quanh thị trấn Nyangshwe này thì hay nhở: chẳng ai phải “ lạc”  bao giờ mà giả như có lỡ buông tay lạc nhau thì cuối cùng những con đường này đều dẫn họ về bên nhau… Sến!

Đồ ăn ở Inle ngon quá. Mấy ngày ở đây ngày nào cũng local food liên tục hay là Shan traditional food. Thích nhất vẫn là salad cà chua, món đặc trưng của vùng. Bữa ăn nào cũng gọi hai dĩa salad. Fried vegetable thì kiểu gì cũng là rau xào, chicken curry thì thế nào cũng là gà kho (thật ra giống xào có nước hơn). Bữa trưa lúc ở Inle bọn mình vào hẳn cái quan có tên rất là kêu “ Miss Nyangshwe Restaurant”, sau khi đợi mỏi mòn thì được thưởng thức “ Shan food” rất ngon, toàn là đồ tươi, hay đến Mr.Cook sang chảnh cho bữa tối hoặc ghé nhà hàng con Cú thưởng thức cơm trà xanh. Tóm lại là local food tuyệt cú mèo! Nếu có thời gian, buổi sáng dậy sớm ra bến tàu chắc sẽ có nhiều ghe thuyền tập kết chuyển cà chua vào thị trấn. Lúc bọn mình đến buổi xế chiều mà vẫn thấy rất rất nhiều cần xé cà chua đỏ ươm một khúc kênh. ( Thật ra là nói thức dậy sớm bao lần mà đâu có lần nào dậy nỗi vì wine và local beer). Rồi nói đi xem chợ phiên floating five-day market mà cũng hẻm có đi được vì buổi đầu đi Inle thì chợ đã dẹp tự bao giờ.

Thế nên, hóa ra những kí ức đẹp ở Inle không đến từ cái hồ Inle mà đến từ những ngày thong thong quay đều bánh xe, êm trôi qua những con đường làng, ruộng nương rời xa thị trấn. Kí ức đến từ giọng hát trong trẻo của chàng trai ngồi đánh đàn guitar kế bên nhà hàng Miss Nyangshwe. Kí ức đến từ cậu bé chăm chỉ học bài khi theo mẹ bán dưa trong chợ và kí ức đến từ cơn mưa đêm len vào thị trấn bình yên ấy. Chỉ tiếc là những ngày ở Inle chưa đi bờ nam, chưa lạc vào rừng, chưa đến suối nước nóng Hop Spring và chưa đi hết cái thị trấn bình yên này. Yêu quá đỗi và hẹn ngày trở lại nhe.

( To be continued….” Bagan- bước qua lối xưa cổ tích”)